Voor ruim 1,4 miljoen mensen met een lichamelijke beperking zijn gewone dingen als uitgaan, in een hotel overnachten of gebruikmaken van het openbaar vervoer niet vanzelfsprekend.
“Als je zelf niet in een rolstoel zit of met krukken loopt, dan heb je geen idee wat allemaal beperkingen kunnen zijn”, stelt Anita Witzier, ambassadeur van de Zonnebloem. “Je let er niet op en dat is heel logisch want je hoeft er ook niet op te letten. Gedachteloos stap je van de straat op de stoep, neem je de trap of stap je over een hoge drempel.
Het heet niet voor niets samenleving. Je doet het met en voor elkaar
Anita Witzier (foto: Stijn Ghijssen)
Dat zo’n stoepje, de trap, een drempel of zelfs een scherpe bocht een vrijwel onneembare hindernis kan zijn, merk je pas als je zelf in een rolstoel zit of met krukken loopt. Of als je met iemand meegaat die niet of niet goed kan lopen. Dan wordt winkelen of in een restaurant naar het toilet gaan ineens een hele onderneming.”
Volwaardig
“Ik heb zelf reuma en toen ik daar jaren geleden een periode veel last van had, kon ik nauwelijks lopen en was ik af en toe aangewezen op een rolstoel. Wat er dan om je heen gebeurt, is heel vreemd. Mensen hebben de neiging om niet mét maar óver jou te praten, alsof je onzichtbaar bent.
Of, misschien nog wel erger, mensen vinden je zielig of hebben de indruk dat je niet alleen een lichamelijke maar ook geestelijke beperking hebt. Geloof me, mensen met een beperking willen niet zielig gevonden worden. Ze zijn volwaardig lid van onze samenleving en zo behoren ze ook te worden behandeld.”
Een hele onderneming
Ook al omdat iedere openbare gelegenheid toegankelijk moet zijn voor iedereen, wordt vooruitgang geboekt. “Het gaat beter”, erkent Witzier. “Maar nog steeds merk ik dat er aanpassingen worden gemaakt in plaats van dat de toegankelijkheid direct wordt meegenomen vanaf de start. Neem het openbaar vervoer. Treinen zijn iets beter toegankelijk maar bussen vormen vaak een groot probleem.
Je hoeft je enkel maar te verstuiken om te ervaren hoeveel obstakels er zijn
Dan moet over het algemeen van tevoren bekend zijn dat je als rolstoeler mee wil met de bus zodat de chauffeur een loopplank kan meenemen. Impulsief de deur uitstappen en denken ‘ik ga naar Amsterdam om lekker te shoppen’ is er niet bij. Dat maakt dat mensen soms besluiten dan maar thuis te blijven waardoor ze uiteindelijk in een isolement terechtkomen. Dat moet toch anders kunnen. Sterker nog, dat moet gewoon anders!”
Onafhankelijk en welkom
Vrijetijdslocaties zoals bioscopen, musea, pretparken, theaters, dierentuinen, stadions, restaurants en hotels kunnen er hun voordeel mee doen als ze zorgen dat ze goed toegankelijk zijn. “Vitaliteit en mobiliteit zijn niet vanzelfsprekend. Het gaat niet alleen om die 1,4 miljoen mensen met een lichamelijke beperking. Het gaat ook om senioren die vaak wat minder goed ter been zijn. En jij en ik kunnen ook een enkel breken of kneuzen. Kies je dan voor het pretpark of het restaurant waar je je welkom voelt en niet afhankelijk bent van de hulp van derden of voor een restaurant waar je zo ongeveer naar binnen moet worden gedragen. Die keuze is snel gemaakt.”
Test je toegankelijkheid
Witzier begrijpt dat eigenaren van die vrijetijdslocaties moeite hebben om te bedenken wat wel en wat geen mogelijk probleem vormt voor de toegankelijkheid.
De samenleving behoort toegankelijk te zijn voor iedereen
“Als je zelf niet beperkt bent in je mobiliteit heb je geen idee. Maar daar is volgens mij een prima oplossing voor. Restaurants die net beginnen, starten soms met een proefperiode waarin mensen worden uitgenodigd om te beoordelen of de locatie, de bediening en het eten voldoen aan hun verwachtingen.
Nieuwe hotels of hotels met een nieuw management bieden soms speciale arrangementen tegen gereduceerd tarief om mensen te laten proefslapen. De gasten van die restaurants en hotels geven feedback waarmee de locaties hun prestaties kunnen verbeteren. Dat zou je natuurlijk ook kunnen doen door mensen uit te nodigen die afhankelijk zijn van een rolstoel. Ik denk dat je daar heel veel van kunt leren.”