Of het nu gaat om contact houden met dierbaren, bankzaken regelen of een afspraak maken bij de huisarts: steeds meer gebeurt digitaal. Voor sommige ouderen kan dit een uitdaging zijn, maar ook een kans. Wie digitaal vaardig is, blijft gemakkelijker meedoen in de samenleving en ontdekt nieuwe mogelijkheden.
Steeds meer senioren online actief
Inmiddels telt Nederland 3,7 miljoen 65-plussers die online actief zijn. Slechts zo’n 400.000 ouderen blijven volledig offline. Van de online actieve 65- tot 69-jarigen gebruikt zelfs 61 procent het internet meerdere uren per dag. Ook 80-plussers zijn steeds vaker digitaal te vinden, al neemt de dagelijkse online tijd bij hen iets af.
Technologie brengt ouderen veel
Maar wat betekent die digitalisering nu écht voor ouderen? Dr. Marije Blok, strategisch programmamanager bij zorgorganisatie Laurens en onderzoeker aan de VU Amsterdam, deed er uitgebreid onderzoek naar. In een recente editie van OuderenWijzer, het magazine van ouderenorganisatie ANBO-PCOB, spreekt ze er uitgebreid over.
“Technologie heeft voor ouderen grote meerwaarde, mits deze aansluit bij hun persoonlijke behoeften en gewoonten,” aldus Blok. “Het gaat er niet om dat ze per se digitaal handig móeten worden, maar om wat digitale middelen in hun leven kunnen betekenen. Als ze die voordelen ervaren, volgt de motivatie om vaardigheden te leren vaak vanzelf.”
Haar onderzoek laat zien dat ouderen digitale technologie vooral inzetten om verbonden te blijven. “WhatsApp, videobellen, sociale media, voor velen is dat dé manier om contact te houden met kinderen, kleinkinderen en vrienden. Daarnaast vindt Blok talloze voorbeelden van creatieve toepassingen. “Een vrouw die vanwege fysieke beperkingen niet meer kon knutselen, zocht via Pinterest knutselideeën en deelde die met anderen. Of een man met spraakproblemen die via Wordfeud in contact bleef met zijn zoon.”
Zelfstandig en weerbaar blijven
Naast verbondenheid zijn er nog twee belangrijke redenen waarom ouderen technologie omarmen: zelfstandigheid en het compenseren van beperkingen. “Zelf kunnen internetbankieren of boodschappen doen versterkt de autonomie. En spraakgestuurde assistenten of beeldbellen helpen beperkingen te overwinnen,” aldus Blok. Toch ervaren veel ouderen ook belemmeringen. Problemen met wachtwoorden, onduidelijke Engelse termen en snel veranderende apps kunnen zorgen voor frustratie. Daarbij is er bij velen angst voor oplichting of misbruik van persoonsgegevens.
ANBO-PCOB helpt bij digitale weerbaarheid
Om deze redenen zet ANBO-PCOB zich actief in om ouderen niet alleen digitaal vaardig, maar ook weerbaar te maken. Wij bieden gratis praktische tipgidsen over veilig smartphone-gebruik en digitaal contact leggen, in samenwerking met SeniorWeb. Onze tipgids Digitaal met elkaar in contact geeft ouderen inzicht hoe je veilig online communiceert. Daarnaast organiseren we cursussen met korting en praktische workshops, lokaal én online.
Via het platform www.uwtrefpunt.nl kunnen leden elkaar digitaal ontmoeten. Onze podcastserie behandelt thema’s als digitale veiligheid en veiligheid in een wereld van kunstmatige intelligentie. Ook zijn we als belangenorganisatie actief in landelijke netwerken, zoals de Alliantie Digitaal Samenleven en het Gebruikersnetwerk Digitale Inclusie, waarin we ons sterk maken voor een toegankelijke digitale samenleving. Ook zijn we partner van Unlock Digitale Weerbaarheid om te werken aan de digitale weerbaarheid van mensen/
Meedoen in de digitale samenleving
Want digitaal vaardig worden is méér dan handig: het helpt mensen om goed en gelukkig ouder te worden. “Zolang technologie ouderen helpt om verbonden te blijven, zelfstandig te blijven en beperkingen te overwinnen, zal hun interesse en motivatie alleen maar groeien,” zegt onderzoeker Marije Blok. Daar sluit ANBO-PCOB zich van harte bij aan: iedereen moet kunnen blijven meedoen, óók in de digitale samenleving van vandaag en morgen.
