Naarmate we ouder worden gaat ons gehoor achteruit. Maar we worden wel steeds ouder. Hoe zorgen we ervoor dat ons gehoor zo lang mogelijk meegaat? René van der Wilk, audiologisch specialist en auteur van hoorzaken.nl vertelt meer.
De rol van geluid
“Geluid heeft veel functies. Primair is geluid is een bron van sociaal contact en verbinding met anderen. Geluid kan ons activeren. Denk aan dat je moe achter het stuur zit en de muziek wat harder zet. Dat geeft energie. Geluid heeft ook een waarschuwingscomponent, denk bijvoorbeeld aan verkeersgeluiden. Daarnaast brengt geluid genot als we luisteren naar muziek. Dit geeft ook emotionele waarde, net als het herkennen van iemands stemgeluid. We kunnen met geluid ook horen wanneer een emmer bijna volgelopen is met water of inschatten of aan het geblaf van een hond of deze groot of klein is. Geluid geeft ook structuur. We brengen de omgeving ook in kaart aan de hand van geluiden.”
Cognitieve en sociale stimulans
Het is een greep uit de rollen die geluid in ons leven speelt. Daarom is het zo waardevol om ons gehoor zo lang mogelijk mee te laten gaan. “Gehoor gaat met de leeftijd achteruit en zonder stimulering gaan ook de delen van de hersenen verantwoordelijk voor het horen achteruit. Bij ouderen met een afnemend gehoor zien we dat communiceren lastiger wordt en dat zij (sociale) situaties gaan vermijden. Daardoor gaat niet alleen het gehoor achteruit, maar uiteindelijk ook de cognitieve vermogens. Communiceren is de ultieme manier om de hersenen fit te houden.”
Gehoor gaat met de leeftijd achteruit en zonder stimulering gaan ook de delen van de hersenen verantwoordelijk voor het horen achteruit
Dat vermijden is volgens Van der Wilk ook niet gek. “Terugtrekken in situaties die wél goed gaan doet vermoeden dat je oké bent (of: dat alles nog oké gaat). Door het ontkennen van de hoorproblemen en het vermijden van sociale situaties verslechtert niet alleen de werking van de hersenen door onvoldoende stimulering, men raakt soms ook in een sociaal isolement. Dat kan weer leiden tot eenzaamheid en depressiviteit. Onzekerheid en schaamte over het minder goed horen draagt daaraan bij. Bij beginnende slechthorendheid gaan allereerst de zachte hoge tonen verloren. Daar zitten nu juist net de medeklinkers die zo belangrijk zijn voor het verstaan. Dat zorgt ervoor dat je steeds vaker “Wat zeg je?”, vraagt.”
Hoe behouden we gehoor?
Een hoortoestel kan uitkomst bieden. “Flink wat mensen willen daar in het begin niet aan, omdat anderen daardoor kunnen zien dat ze een beperking hebben en iedereen dit kan zien. Dat terwijl de mensen die juist wél die drempel overstappen een hoortoestel echt als een ‘eye opener’ ervaren. Mensen worden weer zeker van zichzelf. Ze redden zich weer in (sociale) situaties, relaties worden weer beter, men voelt zich fysiek fitter en de hersenen worden actief gehouden.” Het afsluitende advies: “Doordat we steeds ouder worden hebben we langer een gezond gehoor nodig. Ga daarom bewust met je gehoor om. Slechthorend worden is vaak een stapeleffect: je gaat geregeld naar concerten, werkt in luidruchtige horeca, rijdt motor, luistert elke dag naar harde muziek via oortjes en speelt in een band. Naarmate de tijd vordert kan ook dit het gehoor aantasten. Wees daar bewust van en
bescherm je gehoor.”