Ik voel me helemaal niet oud

Gelukkig en gezond oud worden. Dat willen we allemaal wel. Maar hoe doe je dat? We vragen het aan ervaringsdeskundige Mathilde Ebberink-Vonk (110 jaar) uit Enschede en haar zoon Jan Ebberink (71 jaar).

Geheim verassend eenvoudig

“Daar gaat die mevrouw van 110,” hoort Jan Ebberink (71 jaar) soms fluisteren als hij met zijn moeder door Zorgcentrum De Posten in Enschede wandelt. Niet die van huisnummer 110 bedoelt men dan, maar die van 110 jaar. Mathilde Elisabeth Agatha Ebberink-Vonk is de op vier na oudste inwoner van Nederland.

Zelf ervaart ze dat niet als bijzonder. Sterker nog: “Ik voel me helemaal niet oud.” Dat de burgemeester inmiddels tot de vaste verjaardagsvisite behoort, verandert daar weinig aan. Ook haar op een na jongste zoon Jan, voormalig fysiotherapeut, is er nuchter onder. “Het is vooral door reacties van anderen dat je merkt dat het opmerkelijk is. Al besef je natuurlijk wel dat het op deze leeftijd zomaar afgelopen kan zijn.”

Geen gekke dingen doen. En je niet te druk maken

Mathilde Ebberink-Vonk

Hoe doet men dat? In goede gezondheid oud worden? Het geheim is verrassend eenvoudig: “Gewoon geen gekke dingen doen. En je niet te druk maken.” Jan: “Mijn moeder is altijd heel sportief geweest. Ze deed aan tennis, wandelen en huisvrouwengymnastiek.” Gymmen doet ze nog steeds, eens per week. “Dat gaat er behoorlijk fanatiek aan toe,” zegt Jan. En dan is er nog de hersengymnastiek. Sinds haar 18^de speelt ze bridge. “Ik speel nog elke week. Vroeger vaker, maar alles wordt een beetje minder nu.”

Jezelf kunnen vermaken

Mathilde Ebberink werd op 21 mei 1909 geboren in Zwolle. Een ingelijste pagina van de Telegraaf memoreert de nieuwsfeiten van die dag, zoals de strijd tussen Bulgaarse bendes en Turkse boeren en een gewelddadige staking in Parijs. Ze deed de boekhouding in het familiebedrijf tot ze in 1938 trouwde en naar Enschede verhuisde. Met haar echtgenoot runde ze daar een winkel in vakkleding. 

Oud worden lijkt in dit geval geen kwestie van genen. Haar ouders, broers en zussen zijn overleden. Van de zes kinderen die ze kreeg – “eerst drie meisjes, toen drie jongens; zoals het hoort”- leven er nog maar vier. Haar man stierf toen hij 75 jaar was. Of ze zich daardoor wel eens eenzaam voelt? ‘Nee hoor. Ik red me wel.’

Als je op deze manier oud kunt worden, dan teken ik ervoor

Jan Ebberink

Angst voor de dood heeft ze niet speciaal. “Ja, je weet niet hoe het gebeurt. Dus het is afwachten.” Jan: “Ze hoopt dat het haar in haar slaap overvalt.” Al is ze zeker niet op het leven uitgekeken. “Ik lees elke dag de krant, daar doe ik de hele dag over.” Ook de puzzel wordt gemaakt. Dat is meteen haar tip voor senioren die moeite hebben de dag door te komen: “Je moet zorgen dat je jezelf kunt vermaken.”

‘s Avonds drinkt ze steevast een borrel. “Jonge jenever van Eelaart, zonder suiker.” En dan rond middernacht lekker slapen. Jan: “De nachtdienst helpt haar elke avond in bed.” Elk weekend komt één van de kinderen langs en dan zijn er nog de vele klein- en achterkleinkinderen die ‘grootmama’ bezoeken. Jan: “Als we haar verjaardag vieren, moet de catering op 35 tot 40 man rekenen.”

Goed leven gehad

Terugkijkend is ze vooral tevreden. “Ik heb een goed leven gehad. Met mooie reizen.” Jan: “Toen ze in de 80 was, ging ze nog naar Egypte. Weet je nog, ma? Jullie moesten op de taxi wachten. Dat was een kameel.” Voor haar honderdste verjaardag kreeg ze een ballonvaart cadeau. Op een foto aan de muur zie je een grijzende eeuweling in de mand van de luchtballon, klaar voor het avontuur.

Tot haar 98^ste heeft ze zelfstandig gewoond. Een lichte attack maakte daar een einde aan. Of het erg was om naar een verzorgingshuis te gaan? “Nee hoor. Ik heb het hier naar mijn zin.” Oké, minpuntjes zijn er heus als je niet meer zelfstandig kunnen wonen. “Als je op je kamer eet, is er geen keuzemenu.”

Je moet gewoon zorgen dat je jezelf kunt vermaken

Mathilde Ebberink-Vonk

Wens en werkelijkheid lopen tegenwoordig vaker door elkaar heen. Jan: “Zo zegt ze dat ze zelf met de rolstoel naar het restaurant kan voor koffie, maar hiervoor heeft ze echt hulp nodig. Het blijkt ook als ze door de molen gaat tijdens de jaarlijkse dag van de Club van 100; een onderzoeksproject dat alzheimer probeert te ontrafelen, vanuit de Universiteit van Amsterdam. Bij die testen valt ze toch door de mand.” Desalniettemin is de conclusie van Jan: “Als je op deze manier oud kunt worden, dan teken ik ervoor.”